ارتباطات غیرکلامی گوینده در خبر تلویزیونی؛ مطالعه گویندگان خبر "شبکه‌خبر" و "بی‌بی‌سی فارسی"

هدف از این پژوهش که با تحلیل محتوای کیفی انجام گرفته است، شناسایی شاخص‌ترین ارتباطات غیر کلامی گوینده خبر و نقش و کارکرد این ارتباطات غیرکلامی در ارائه اخبار تلویزیونی به مخاطبان است. در ادامه روش تحلیل محتوای کیفی داده‌ها و مقوله‌های حاصل از آن، برای تحلیل دقیق‌تر و عینی‌تر نمونه‌های مورد مطالعه در پژوهش، از داده‌های کمی نیز استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، بخش‌های خبری شبکه‌خبر و بی‌بی‌سی فارسی است که به عنوان واحد مشاهده و واحد تحلیل در نظرگرفته شده است. از میان خبرهای ساعت17:30شبکه بی‌بی‌سی فارسی و 19 شبکه‌خبر در بهمن ماه سال 1396 به عنوان چارچوب نمونه‌گیری، با نمونه‌گیری هدفمند و تصادفی یک هفته آماری انتخاب گردید. براساس نتایج پژوهش، استفاده از ارتباطات غیرکلامی گویندگان در برقراری ارتباط نزدیک با مخاطبان، باورپذیری اخبار و اثرات اغنایی بیشتر اخبار بر مخاطبان نقش و تأثیر بسزایی دارد و این ارتباطات را می‌توان در سه تم اصلی «نوع نما و قاب گوینده خبر»، «لحن و آهنگ گلام گوینده خبر» و «حرکات سر، دست و صورت گوینده خبر»، بیان نمود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد گویندگان خبر بی‌بی‌سی فارسی نسبت به گویندگان شبکه-خبر از ارتباطات غیرکلامی متناسب و بیشتری به ویژه در مقوله‌های نماهای بسته دوربین، لحن تأکیدی کلام و حرکات سر و صورت گوینده استفاده می‌نمایند و شبکه‌خبر باید در نوع نماهای تصویرگوینده و استفاده از انواع ارتباطات غیرکلامی گویندگان خود در نحوه اجرا و خبرخوانی، دقت و بازنگری اساسی و ویژه‌ای داشته باشد.